ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ ΠΑΡΑΧΩΡΟΥΝ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΤΟΥΣ ΜΕ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΜΗ ΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ

Η οικονομική κρίση γεννάει κάθε λογής παραδοξότητες και στην αγορά ακινήτων, ιδίως στις ενοικιάσεις κατοικιών, καθώς τους τελευταίους μήνες παρατηρούνται διάφορα φαινόμενα, που στο παρελθόν θα ανήκαν στη σφαίρα της φαντασίας.

Μία απο τις τελευταίες «καινοτομίες» που έχουν κάνει την εμφάνισή τους αφορά στη δωρεάν ενοικίαση κατοικιών. Ιδιοκτήτες μεγάλων ακινήτων σε καλές περιοχές ή απλώς άνθρωποι που αδυνατούν πλέον να συντηρήσουν το ακίνητό τους λόγω φορολογικών υποχρεώσεων και χρεών εμφανίζονται πρόθυμοι να νοικιάσουν την περιουσία τους χωρίς αμοιβή. Αυτό όμως που ζητούν είναι ο ενοικιαστής να αναλάβει όλες τις φορολογικές υποχρεώσεις και όλα τα έξοδα συντήρησης που απορρέουν από τη χρήση του ακινήτου.

Πρόκειται για μια νέα τάση, η οποία, όπως αναφέρουν μεσιτικά γραφεία, έχει αρχίσει να κερδίζει αρκετούς οπαδούς το τελευταίο διάστημα, ιδίως από τη στιγμή που έγινε γνωστό ότι το Ειδικό Τέλος Ακινήτων θα εξακολουθήσει να εφαρμόζεται και το 2014. Εσχάτως, με τη γνωστοποίηση της μαζικής αποστολής ειδοποιητηρίων για την ταυτόχρονη καταβολή των Φόρων Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) των ετών 2011, 2012 και 2013, πολλοί ιδιοκτήτες στράφηκαν στη λύση αυτή προκειμένου να μεταθέσουν την πληρωμή των φόρων αυτών στους νέους τους ενοικιαστές, εφόσον ασφαλώς αυτοί αποδειχθούν συνεπείς στις υποσχέσεις τους.

Αυτός ακριβώς είναι και ο «λάκκος στη φάβα», καθώς η εν λόγω άτυπη συμφωνία ιδιοκτήτη - ενοικιαστή δεν είναι εύκολο να μεταφερθεί σε επίσημο συμβόλαιο. Πρόκειται ουσιαστικά για «συμφωνία κυρίων», που γλιτώνει τον ιδιοκτήτη και από την υποχρέωσης έκδοσης πιστοποιητικού ενεργειακής ταυτότητας (είναι υποχρεωτικό για όλες τις ενοικιάσεις κατοικιών άνω των 50 τ.μ.). Το γεγονός ότι δεν υφίσταται κάποιο συμβόλαιο, κατατεθειμένο στην εφορία, αφήνει περιθώριο σε διάφορους καιροσκόπους (και είναι πολλοί αυτήν την περίοδο στην κτηματαγορά) να εκμεταλλευθούν την ανάγκη των ιδιοκτητών και να αθετήσουν τις υποσχέσεις τους, κερδίζοντας στο μεσοδιάστημα αρκετούς μήνες δωρεάν διαμονής.

Σε κάθε περίπτωση, η πτώση των τιμών των ενοικίων είναι τέτοια, που πολλοί ιδιοκτήτες έχουν κάθε λόγο να αναζητήσουν τέτοιες λύσεις. Μάλιστα, δεν λείπουν και οι αγγελίες από ενδιαφερόμενους ενοικιαστές που ζητούν αυτό ακριβώς, δηλαδή την ανάληψη όλων των εξόδων συντήρησης (κοινόχρηστα, φόροι, τέλη κ.τ.λ.) ενός ακινήτου, με αντάλλαγμα τη δωρεάν διαμονή σε αυτό. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της εταιρείας εκτιμητών και συμβούλων ακινήτων GLP Values, οι τιμές των ενοικίων κατοικιών στην Αττική έχουν υποχωρήσει κατά 40%, σε σχέση με το υψηλότερο σημείο στο οποίο είχαν βρεθεί την περίοδο 2007-2008.

Το μεγαλύτερο πλήγμα έχουν δεχθεί τα μεγάλης επιφάνειας διαμερίσματα και τα μεγάλης ηλικίας ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές του κέντρου. Ωστόσο, τα μεγάλα ακίνητα συνεπάγονται και πολύ υψηλότερη φορολογική επιβάρυνση, λόγω του ότι το ειδικό τέλος υπολογίζεται με βάση και την επιφάνεια. Οπως αναφέρουν μεσίτες, η αποχώρηση πολλών οικονομικών μεταναστών που εγκαταλείπουν την Ελλάδα για αναζήτηση εργασίας σε άλλες χώρες, σε συνδυασμό με την επιστροφή πολλών νέων στην πατρική εστία, εγκαταλείποντας το «όνειρο» της εργένικης ζωής, έχουν περιορίσει τη ζήτηση. Ετσι, εκτιμάται ότι περίπου το 20% των διαθέσιμων προς ενοικίαση διαμερισμάτων είναι σήμερα κενό. Αλλη μία συνέπεια της έλλειψης ζήτησης είναι ότι η διαδικασία εύρεσης νέου ενοικιαστή απαιτεί πολύμηνη προσπάθεια, ακόμα κι αν το ζητούμενο τίμημα κινείται εντός λογικής. Αλλωστε, τα νοικοκυριά που έχουν στραφεί στην επιλογή του ενοικίου, αναβάλλοντας την απόφαση αγοράς ακινήτου, αναζητούν συνεχώς τη φθηνότερη δυνατή επιλογή, ώστε να μειώσουν τα πάγια έξοδά τους.

Γι’ αυτό ακριβώς, η επιλογή ενός διαμερίσματος που διατίθεται είτε δωρεάν είτε έναντι ενός μικρού τιμήματος, με αντάλλαγμα την κάλυψη των δαπανών συντήρησης, προβάλλει ως μια ιδιαίτερα ελκυστική επιλογή. Αλλωστε, συχνά οι ιδιοκτήτες προτιμούν έναν τέτοιο διακανονισμό, δεδομένου ότι την τελευταία διετία έχει τριπλασιαστεί ο αριθμός των κακοπληρωτών. Πολλά νοικοκυριά αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα και αδυνατούν να ανταποκριθούν σε όλες τους τις υποχρεώσεις, πόσω μάλλον από τη στιγμή που είναι εξαιρετικά μεγάλος ο κίνδυνος της απώλειας της θέσης εργασίας για κάποιο μέλος του νοικοκυριού, καθώς ακόμα και σήμερα, πολλές εταιρείες του ιδιωτικού τομέα είτε μειώνουν το προσωπικό τους είτε μειώνουν τις απολαβές ή και τα δύο.

Αλλη μια τάση που καταγράφεται είναι η διάθεση για ενοικίαση διαμερισμάτων από ιδιοκτήτες που επιχειρούν με τον τρόπο αυτό να αποφύγουν την κατάσχεση του ακινήτου τους. Το άνοιγμα του ζητήματος της αναστολής της απαγόρευσης πλειστηριασμών για ακίνητα αντικειμενικής αξίας έως 180.000 ευρώ (ο σχετικός περιορισμός λήγει στα τέλη του 2013) έχει ήδη ωθήσει αρκετούς δανειολήπτες-ιδιοκτήτες να εξετάζουν αυτήν την επιλογή, προκειμένου να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις δόσεις του δανείου τους, ιδίως αν δεν πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής στη ρύθμιση για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Κάτι τέτοιο προβάλλει ως ιδανική λύση για ιδιοκτήτες σχετικά μικρής ηλικίας, χωρίς οικογένεια, που έχουν τη δυνατότητα επιστροφής στο πατρικό τους σπίτι. Ωστόσο, η λύση αυτή μπορεί να εφαρμοστεί και από νεαρές οικογένειες, ιδίως αν το ακίνητο που αγόρασαν πριν από μερικά χρόνια μπορεί να εξασφαλίσει υψηλότερο ενοίκιο σε σχέση με εκείνο που θα καταβάλλουν οι ίδιοι στο νέο τους σπίτι.